Bayram namazları gibi kurban ibadeti senede bir yapıldığından bazen bildiklerimizi de unutuyoruz. Bu senede KURBAN BAYRAMI HACCA DENK GELDİ diye yazan içinde yaşadığı toplumun değerlerinden bu kadar uzak cahilleri hiç söylemiyorum.

Bu yüzden ettekraru ahsen velevkane yüz seksen (180) denilir, yani güzel şeyleri tekrar etmekte fayda var, yüz seksen kere tekrar etsen de anlamındadır. Ben de yeniden kurbanla ilgili bilgilerimizi hatırlayalım istedim.

Kurban bayramı yaklaşıyor. Kurbanla ilgili bilgilerimizi tekrarlayalım tazeleyelim istedim. KURBAN kelimesinin esas anlamı hayvan boğazlamak manasında değil yakınlaşmaktır, ALLAH’A YAKINLAŞMAK için yapılan bütün ibadeti kapsar.

İçinde bulunduğumuz toplumda Türkçede ise hayvan kesme manasında kullanılır olmuştur. Arapçada bu hayvan kesimine genelde kuşluk vakti kesim yapıldığından” IDUL EDHA –YEVMÜ-İ ADHA” denir. Önemine binaen kurbanla ilgili bilgileri yeniden paylaşalım.

Kurban ve akraba aynı kelime k r b. kökünün türevleridir, Arapçadan dilimize geçmiştir. Kurban sözcüğü “yaklaşmak, yakın olmak” anlamındadır. Türkçede farklı manalarda da kullanılır.

TDK'ye göre kurban; “-Dinin buyruğunu veya bir adağı yerine getirmek için kesilen hayvan. - İçtenliği belirten bir seslenme sözü - Bir ülkü uğrunda feda edilen veya kendini feda eden kimse - Bir kazada veya felakette ölen kimse - Maddi ve manevi bakımdan felakete sürüklenmiş, insani değerlerini yitirmek zorunda kalmış veya bırakılmış kimse.”

Bazı deyimlerde de kullanırız kurban kelimesini: “Kurban etmek, kurban gitmek, kurbanı olmak, kurban kesmek, kurban vermek” gibi.

Bu kurban/yakınlık kavramını bazı topluluklar birbirlerine KURBAN yöresel ağızla GURBAN diye birbirlerine hitap ederlerken, birbirlerini çok yakın hissettikleri için, kardeşim, yakınım manasında kullanırlar. Bazıları da sadece kendi hizip, gruplarındakilere kurban/gurban diye seslenir. Kendi hizip/guruplarından olanlar yakın, diğerleri uzak/öteki! olduğu için diğerlerine kesinlikle bu sözle kurban/gurban diye hitap etmezler.

Dini bir kavram olarak ise kurban; “Kendisiyle Allah’a yaklaşılan şeydir. Örfte ise boğazlanan (hayvan)kurban anlamında kullanılır olmuştur.” (KRB kavramı. MÜFREDAT R.EL İSFAHANİ SYF.835)

Kurban, Allah’ı razı etmek, ona yaklaşmak için yapılan her türlü hayırlı amelleri kapsar. Ne yazık ki günümüzde de sadece Allah’ a yakınlık sağlamak amacıyla belir bir vakitte belirli cins ve nitelikteki hayvanların kesilmesi/boğazlanıp kanının akıtılması olarak anılır olmuştur.

Hâlbuki Allah’a yakınlık sağlamak için, Allah rızası için yapılan her hayırlı iş kulları Allah’a KURBAN/YAKIN olmaya yöneliktir. Bu manada yapılan bütün Salih amel ve hasenat KURBAN’ dır / yakın olmayı sağlayan eylemlerdir. Bu tavırlar kurban/yakın olma eylemidir. Kurban kelimesi kesinlikle sadece hayvan kesme eylemine indirgenmemelidir.

Yaygın bilinen manada ki kurban /hayvan kesme eylemi; Haccın Nusuku/ Rükûnlarındandır. Hac’ca gidemeyenlerden imkânı olanlar da kurban kesme eylemini teberrüken yaparlar.

Allah’ın razı olduğu, yakın /kurban olan kullardan olmak için İBRAHİM as. babasından ve evladından vazgeçmeyi göze almıştır. İSMAİL As. bu uğurda canından bile vazgeçebilmiştir. Kimi elçiler NUH ve LUT As. gibi onlar sizin ehlinizden değil emri gelince eşlerinden, evlatlarından uzaklaşmışlardır. Kimileri Allah’a kurban /yakın olmak için kendisi KURBAN olmuş, kurban gibi kesilmiş canını feda etmiş ZEKERİYA As. gibi. MUHAMMED as. içinde büyüdüğü memleketi Mekke’ de her şeyini bırakıp Medine’ye hicret etmedi mi? Bu örnekleri çoğaltmak mümkün.

Sahi Allah’a kurban/yakın olmak istiyor musunuz? Yoksa Sadece bir hayvanı kurban etmekle/kesmekle işin bittiğini mi sanıyorsunuz? Kurban sadece bu mudur? İbrahim çok sevdiği evladından İsmail’inden vazgeçebildi. İsmail bu uğurda canını bile fedaya hazırdı.

Bizlerin de yeri geldiğinde çok sevdiklerimizden ALLAH’A KURBAN olmak için vaz geçeceklerimiz var. Her birimizin İbrahim as. gibi çok sevdiği bir İsmail’i var; Eşlerimiz, evlatlarımız, işlerimiz, makam ve mevkilerimiz, yığıp biriktirdiğimiz mallar, evler, arsalar, fabrikalar, beslediğimiz büyüttüğümüz binek atları/arabalar vesaire bunları kurban etmeye hazır mıyız?

Allah bize şah damarımızdan da yakın. Biz Allah’ a yakın / kurban mıyız? Allah’a kurban / yakın olanlardan olabilmek için bu kurban / yakınlaştırıcı eylem, söylem, tavır, davranış ve salih amellerimizi artıralım ve hayırlarda yarışalım.

ALLAH’A KURBAN OLALIM dileklerimle. Vesselam.

12 TEMMUZ 2022 FİKRET COŞAR